Trà không chỉ là một thức uống. Với người Việt, trà là tri kỷ. Là hơi thở của buổi sớm mai. Là cái cớ để ngồi lại bên nhau, giữa dòng đời hối hả. Là nghệ thuật, là tĩnh lặng, là một phần của văn hoá sống đã tồn tại suốt hàng trăm năm trên mảnh đất hình chữ S này.
Ít ai ngờ rằng văn hoá trà Việt đã trải qua một chặng đường phát triển lâu dài, kéo dài hơn 4000 năm – gắn liền với chiều sâu lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Trà, với người Việt, không chỉ là một thức uống, mà còn là biểu tượng văn hoá, là chất keo gắn kết cộng đồng và tinh thần dân tộc.
Dù từng chịu ảnh hưởng từ nghệ thuật trà đạo Trung Hoa, văn hoá trà Việt vẫn không mất đi bản sắc riêng. Ngược lại, nó phát triển theo cách riêng biệt – dung dị, gần gũi nhưng không kém phần tinh tế, phản ánh tâm hồn và phong cách sống của người Việt qua từng thời kỳ.
Nếu như trong quá khứ, trà từng được xem là thức uống cao quý, chỉ xuất hiện trong chốn cung đình hay trong các gia đình quyền thế, thì ngày nay, trà đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống của mọi tầng lớp người Việt. Từ quán nước đầu ngõ đến bàn thờ gia tiên, từ những buổi gặp gỡ bình dị đến các dịp trọng đại như lễ dạm ngõ, đám cưới hay ngày giỗ, trà luôn hiện diện như một chất kết nối – giữa con người với nhau và giữa con người với truyền thống.
Văn hoá trà Việt Nam xưa và nay
- Văn hoá trà Việt không hướng đến việc nâng trà thành một 'đạo' – một con đường tu tập hay triết lý sống nghiêm cẩn. Thay vào đó, trà gắn bó với đời sống thường ngày như một người bạn tâm giao. Qua chén trà, người ta dễ dàng mở lòng, trò chuyện, sẻ chia những suy tư, nỗi niềm – từ chuyện làng xóm đến chuyện nhân sinh
- Trà không chỉ đơn thuần là một thức uống, mà còn là dấu ấn văn hoá lâu đời, gắn liền với chiều sâu lịch sử và hành trình dựng xây tổ quốc của dân tộc Việt. Bởi vậy, việc gìn giữ và tiếp nối nét đẹp văn hóa trà không chỉ là bảo tồn một truyền thống, mà còn là cách chúng ta gìn giữ cốt cách, tâm hồn người Việt – từ nghệ thuật pha trà đến phong cách thưởng thức đầy tinh tế. Đó cũng là món quà quý giá cần được trao truyền cho thế hệ mai sau, như một phần ký ức văn hoá không thể phai mờ
- Từ ngàn xưa, ông cha ta đã xem việc pha và thưởng trà là một thú tao nhã đầy tính nghệ thuật – không bị ràng buộc bởi công thức cố định nào. Chính vì thế, người Việt đã sáng tạo nên nhiều cách pha trà độc đáo, mang đậm dấu ấn vùng miền và cá tính riêng của từng người thưởng trà.
Khi nhấp ngụm trà đầu tiên, người sành trà thường nâng tách trà lên gần mũi để cảm nhận hương thơm trước khi đưa lên môi. Mỗi ngụm trà nhỏ như mở ra một thế giới riêng – nơi người ta có thể cảm được vị đắng dịu đầu lưỡi, vị ngọt hậu kéo dài, và đôi khi là chút hương của đất trời, của thiên nhiên thấm đượm trong từng giọt trà
- Trong những năm gần đây, văn hóa trà Việt đã bước sang một giai đoạn mới – nơi truyền thống gặp gỡ tinh thần đổi mới. Nhiều cá nhân và doanh nghiệp đã mạnh dạn thử nghiệm, kết hợp tinh hoa xưa cũ với hơi thở hiện đại để tạo nên những không gian thưởng trà đầy sáng tạo. Ta có thể dễ dàng bắt gặp những quán trà được thiết kế tinh tế, đan xen giữa nghệ thuật bài trí, âm nhạc nhẹ nhàng và các loại trà pha chế mang hương vị mới lạ, đáp ứng gu thưởng thức đa dạng của người trẻ."
- Không chỉ dừng lại ở các quán trà hay tiệm trà đạo, văn hóa trà còn len lỏi vào nhiều hoạt động cộng đồng. Trong các giải đấu võ thuật truyền thống, trà vẫn hiện diện như một phần không thể thiếu của nghi thức – thể hiện sự tôn trọng và tinh thần thanh tịnh trước và sau mỗi trận đấu. Các sự kiện như hội chợ văn hóa, lễ hội ẩm thực hay triển lãm nghệ thuật cũng thường dành một không gian riêng để mọi người thưởng trà, thư giãn và kết nối.
- Dù đã có nhiều thay đổi theo dòng chảy thời đại, bản sắc của trà Việt vẫn không hề mai một. Sự sáng tạo chỉ làm văn hóa trà trở nên sống động hơn, mở rộng giá trị truyền thống thay vì làm lu mờ nó. Trà – trong tâm thức người Việt – vẫn luôn là nhịp cầu nối con người với nhau, là biểu tượng của sự trân trọng, sự yên tĩnh nội tâm và khả năng thích ứng linh hoạt của văn hóa Việt trong thời đại mới.
