Gan là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và thải độc của cơ thể. Khi gan gặp vấn đề, một trong những chỉ số cảnh báo rõ rệt nhất chính là men gan cao. Đây không chỉ đơn thuần là con số tăng bất thường, mà là tín hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý nghiêm trọng.
Men gan cao là gì?
Men gan là những enzyme do tế bào gan sản xuất, có vai trò xúc tác các phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Khi tế bào gan bị tổn thương, các enzyme này sẽ "rò rỉ" vào máu, làm chỉ số men gan trong xét nghiệm tăng lên.
Tình trạng men gan cao phản ánh việc tế bào gan đang bị phá hủy hàng loạt bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như: nhiễm virus viêm gan, tác động của bia rượu, sử dụng thuốc không kiểm soát, rối loạn đường mật hoặc mắc các bệnh toàn thân như sốt rét.
Mức độ men gan cao thường được chia làm 3 nhóm:
Mức độ nhẹ: Men gan tăng dưới 5 lần so với chỉ số bình thường.
Mức độ trung bình: Tăng từ 5 đến 10 lần.
Mức độ nặng: Tăng trên 10 lần.
Nguyên nhân phổ biến gây men gan cao
Một số nguyên nhân chính dẫn đến men gan cao bao gồm:
Viêm gan virus (A, B, C...)
Lạm dụng bia rượu: Rượu là "kẻ thù số một" của tế bào gan. Chất độc acetaldehyde sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu có khả năng phá hủy gan mạnh mẽ.
Thuốc tây hoặc thực phẩm chức năng gây độc gan
Tắc đường mật, sỏi mật
Các bệnh lý khác như: sốt rét, viêm cơ, viêm tụy, nhồi máu cơ tim...
Ở người nghiện rượu, chỉ số AST thường tăng cao hơn ALT, với tỷ lệ AST/ALT thường >2. Đây là dấu hiệu đặc trưng cho tổn thương gan do rượu.
Men gan cao nguy hiểm như thế nào?
Men gan cao không chỉ là một chỉ số xét nghiệm đơn thuần mà còn là dấu hiệu cảnh báo gan đang bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến:
Viêm gan mạn tính, xơ gan: Tổn thương gan kéo dài khiến tế bào gan bị thay thế bởi mô xơ, làm giảm chức năng gan nghiêm trọng.
Ung thư gan: Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất nếu tình trạng viêm gan không được kiểm soát.
Nguy cơ tử vong tăng cao: Theo nghiên cứu, khi chỉ số AST tăng gấp đôi, nguy cơ tử vong tăng 32%; còn nếu tăng hơn gấp đôi, con số này lên tới 78%. Với ALT, nguy cơ tử vong tương ứng là 21% và 59%.
Kết luận
Men gan cao là tiếng chuông cảnh báo sớm của cơ thể. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế bia rượu, và sử dụng thuốc đúng chỉ định là cách tốt nhất để bảo vệ gan – “nhà máy thải độc” quan trọng bậc nhất của chúng ta.
